Tình hình dịch sởi khu vực miền Bắc 6 tháng đầu năm 2013

Tính đến 10/8/2013 toàn khu vực miền Bắc ghi nhận 739 trường hợp sốt phát ban nghi sởi/rubella đạt chỉ số giám sát 1,8/100.000; số ca lấy được mẫu bệnh phẩm 479 (64,8%), trong đó có 107 (22,3%) dương tính với vi rút sởi; số trường hợp sởi liên quan dịch tễ học là 227 ca (30,7%); số ca sởi lâm sàng 5 ca (0,6%). Các trường hợp sởi xác định đều thuộc hai tỉnh Lai
Châu và Lào Cai. Số ca rubella chẩn đoán xác định phòng thí nghiệm là 11 (1,5%).
 

▪ Diễn biến: Bắt đầu từ tháng 4/2013, ca bệnh đầu tiên được xác định là nam, 23 tuổi, khởi phát 28/04/2013 tại bản Tổng Pịt, xã Nậm Trà, huyện Nậm Nhùn. Trong suốt vụ dịch tại ba huyện Nậm Nhùn, Mường Tè, Phong Thổ có tổng số 56 trường hợp được ghi nhận trong đó 34 dương tính với vi rút sởi. Ca bệnh cuối cùng ngày 20/07/2013 tại bản Cờ Lo 1, xã Pa Ủ, huyện Mường Tè. Kết quả phân tích cho thấy tỷ lệ ca bệnh đã được tiêm chủng 36,4%; không tiêm 28,8%; không rõ 34,8% . Độ tuổi của các ca bệnh từ 6 tháng tuổi đến 41 tuổi trong đó nhóm tuổi trẻ 1-10 chiếm tỷ lệ 77,3%. Týp vi rút lưu hành là H1 tương đồng 100% với chủng đang lưu hành tại Trung Quốc năm 2013 và Lào năm 2012. ▪ Biện pháp đáp ứng: (i) Tiêm chủng chiến dịch tại 3 huyện Mường Tè, Nậm Nhùn, Phong Thổ cho đối tượng trẻ từ 1-10 tuổi. Kết quả tiêm đợt I (tháng 5-6/2013) được 7919/9171 (86,3%) cho 11 xã tại 3 huyện có dịch. Đợt II: Dự kiến tiêm cho 30 xã nguy cơ cao (đối tượng 25.480 trẻ 1-10 tuổi) tại 3 huyện trên trong khoảng từ tháng 9-11/2013; (ii) Các biện pháp truyền thông, giáo dục cộng đồng về phòng chống dịch sởi và bệnh lây truyền theo đường hô hấp, tiếp xúc.

▪ Diễn biến: Bắt đầu tháng 7/2013, ca bệnh đầu tiên phát hiện là trẻ nữ, 4 tuổi, khởi phát ngày 04/07/2013 tại xã Nàn Sán, huyện Si Ma Cai. Tính đến đầu tháng 8 cả 13 xã của huyện Si Ma Cai, 9 xã của huyện Mường Khương và hai phường của thành phố Lào Cai đã phát hiện 243 ca sốt phát ban nghi sởi; 88 ca lấy được mẫu bệnh phẩm trong đó có 72 (81,8%) trường hợp dương tính với vi rút sởi. Kết quả phân tích cho thấy các trường hợp bệnh có độ tuổi từ 3 tháng tuổi đến 54 tuổi trong đó phần lớn là trẻ 1- 5 tuổi (84,6%). Tỷ lệ ca bệnh được tiêm chủng 44% ; Không tiêm 18,2% ; không rõ 37,4% . Típ vi rút lưu hành là H1 tương đồng 99,8% với chủng đang lưu hành tại Trung Quốc năm 2013 và Lào năm 2012.

▪ Các biện pháp đáp ứng: Tiêm vacxin sởi tại 4 huyện trong khoảng tháng 8-12/2013 trên đối tượng 1-5 tuổi. Hiện tại đã hoàn thành tiêm đáp ứng cho hai huyện Si Ma Cai và thành phố Lào Cai. Trước diễn biến phức tạp của dịch sởi tại các tỉnh biên giới giáp với Trung Quốc và Lào, căn cứ vào kết quả định týp vi rút của Viện VSDTTƯ, Dự án TCMT Quốc gia và Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương đang tăng cường giám sát tích cực, ra khuyến cáo các tỉnh đẩy mạnh hơn việc giám sát ca bệnh, thực hiện đầy đủ các chiến dịch tiêm chủng, sẵn sàng ứng phó với dịch sốt phát ban nghi sởi có thể lan rộng vào dịp cuối năm 2013.

Phạm Quang Thái
Viện Vệ sinh Dịch tễ trung ương